– usciintificuchju.com – Luni u 23 di marzu 2020.
Bonghjornu. Semu di branu. Casca bè, postu chì “U Sciintificuchju” faci a so riapparizioni, un pocu com’eddi a fàcini i fiora in a machja. Facìa un pezzu chì i publicazioni ùn s’èrani più fatti è ùn si sà s’eddi si farani sempri chì l’affari dumanda tempu… Intantu, pruvaremu à essa dinò un pocu prisenti.
Semu di branu, una èpica nè troppa calda, nè troppa freta… una èpica favurèvuli à i spassighjati, in una natura chì si spanna è chì vi rendi allegru. Di règula viaghja cussì ma quistu annu l’affari hè altru… è avareti capitu parchì. Parchì semu in piena crisa di u Curona Viru, una “grippaccia” chì indibbulisci u vosciu sistema rispiratoriu.
Cussì ci veni a prununcia : Curona, piuttostu chè Corona. Ùn si ni cambia u sensu chì u nomu di “Corona” hè statu datu à u viru parchì t’hà à nantu ad eddu una prutiina (chì assicura a leia cù u ricittori) cù una forma di curona. Sopra à tuttu quandu u viru si ficca ‘n i tissuta pulmunarii.
L’àrburi filuginèticu moscia chì ‘ssu viru, u SRAS-CoV-2, nomu ufficiali di u viru rispunsèvuli di a malatìa Covid-19 (par COrona VIrus Disease 2019), hè vicinu à quiddu di u SRAS di u 2003 è di u MERS di u 2012 è i malatìi s’assumìddani mori. À l’iniziu ci hè sempri un topu alutu. Veni à dì ch’eddu si tratta d’un duminiu cunnisciutu, ancu sì par avà nisciuna risposta tirapiùtica hè stata pruposta da veru. U Curona Viru faci parti d’una famidda maiurona di vira, chì sò i vira à ARN (acidu ribunuclèicu) cù un bracciu sèmpliciu di pularità dita pusitiva. Drentu à ‘ssa famidda ci sò l’alfacurona vira chì sò prisenti ind’è i mammìfari com’è l’omu. Asìstini dinò i bitacurona vira chì di règula sò adattati à i mammìfari ma micca à l’omu. Or, par vìa di sbaglia di trascrizzioni in a riplicazioni di u bracciu d’ARN, u bitacurona viru hà cunnisciutu mutazioni chì l’ani pirmissu d’adattassi à l’omu. Da u topu alutu hè passatu à u pangulinu (o furmiculaghjolu) po dopu, à bastanza facilamenti, à l’omu. Un viru chì finalamenti hè statu prestu idantificatu in China, grazia à i mètudi mulicularii novi in leia cù a infurmàtica. Nanzi ci vulìa parechji anni inveci ch’avà unipochi d’ori bàstani.
Dopu dinò è par disgrazia, u viru hà missu pocu tempu par ispàrghjasi è crià una pandimìa, tucchendu a pianeta sana. Or si rimarca sùpitu chì i loca d’infizzioni currispòndini à 100 % à loca ‘d’eddi ci sò l’afiò chì pirmèttini di rilià i cuntinenti. Ciò chì raprisenta 4 miliarda di parsoni. Quandu si sà chì i pangulini pàttini d’un tràfficu chì i faci passà d’Afrrica à l’Asia, pudemu affirmà chì u curona viru hè pròpriu una malatìa antrupucena, veni à dì una malatìa in leia diretta cù a presa in manu di a pianeta da l’omu. Ciò chì vali pà u clima o a natura in ginirali, vali dinò pà i malatìi infizziosi.
Tandu hè sicura chì oramai ci tocca à campà cù ‘ssi malatìi novi, chì si spàrghjini cù a mundializazioni. È par paràssini si pò cuntà à nantu à à scuparta d’un vaccinu ma forsa dinò rifletta à comu ammaistrà di più i cuntaminazioni pussìbuli da l’animali à l’omu.
Da leghja : https://laviedesidees.fr/Covid-19-chronique-d-une-emergence-annoncee.html
Ritrattu : https://pixabay.com/fr/photos/coronavirus-virus-masque-corona-4914028/
U Sciintificuchju 